تنوع حوزههای مورد علاقه پیر لکوک در زمینه وسیع مطالعات ایرانشناسی از کتابنامه وی مشهود است. علاوه بر ایران باستان که در کانون توجه اوست و نیز مطالعات مربوط به ادوار بعد، لکوک همچنین به بررسی و مطالعه ایران مدرن و معاصر دلبستگی دارد. در قلب این ادوار وسیع تاریخی، پیر لکوک علاقه خود را بیشتر بر مطالعه متون با تکیه بر جنبههای زبانی، متنشناختی و خطشناسانه معطوف نموده و فهرست کتابها و مقالات او شاهدی است بر این مدعا: کتیبههای ایران هخامنشی، برگردان از فارسی باستان، عیلامی، بابلی و آرامی (۱۹۹۷)، اثری که با وجود گذشت تقریبا بیست سال از انتشار آن همچنان مرجع است، و همچنین تحقیقات وی در مورد گویشهای امروزی: گویش سیوند (۱۹۷۹) و تحقیقاتی در باب گویشهای کرمان (۲۰۰۲).
عشق پیر لکوک به زبانهای گوناگون از مرزهای ایران نیز فراتر میرود. کتابخانۀ شخصیِ بزرگ وی که مملو از کتابهای روش یادگیری زبانهای متفاوت میباشد – از اسپانیایی و چینی گرفته تا سواحیلی – گواه این مطلب است.
لکوک پیش از روی آوردن به زبانهای ایرانی، به تحصیلات کلاسیک، یعنی لاتین و یونانی پرداخت. او پس از تحصیل در دانشگاه لیژ بلژیک (دبیری زبانهای باستانی در سال ۱۹۶۵؛ دکترای تاریخ و ادبیات شرقی در سال ۱۹۷۴ با تمرکز بر گویش سیوند)، به منظور ارتقاء مهارتهای خود به پاریس رفت (دکترای زبانشناسی، با مطالعه گویشهای مرکزی ایران به راهنمایی ژیلبر لازار در سال ۱۹۸۳)، شهری که از آن پس هرگز آن را ترک نکرده است.
در ابتدا در دانشگاه کاربردی مطالعات عالی به عنوان مدرس (۱۹۸۵- ۱۹۸۷) و سپس در همان دانشگاه به عنوان مدیر کرسی زبانشناسی و متنشناسی ایرانی (۱۹۸۹-۲۰۰۴) انتخاب شد و به تدریس زبانهای ایرانی پرداخت. از تدریس در دانشگاه کاربردی مطالعات عالی فراتر رفت و در مؤسسه ملی زبانها و تمدنهای شرقی (زبانهای شرقی) و همچنین در مدرسه عالی لوور (کتیبهشناسی هخامنشی، زبان فارسی میانه و پارتی) به آموزش پرداخت. هر آن که در کلاسهای او شرکت جسته است میتواند این موضوع را تأیید کند که تدریس برای او به مثابه علاقه و تمرینی است که آن را به عالیترین شکل ممکن انجام میدهد. او با صبر، اشتیاق، صراحت بیان و دانش خود نسلهای بسیاری را تربیت کرده که حضور مستمرشان مبین کیفیت تعلیمی است که از استاد خود دیدهاند. لکوک کماکان خستگیناپذیر ادامه میدهد و هر هفته دانستههای خود را در مدرسه عالی لوور به اشتراک میگذارد.
طی این سالها، او کتابهای درسی بسیاری تألیف نموده و در اختیار دانشجویان قرار داده است:
خلاصه دستور زبان فارسی میانه (پهلوی [فارسی میانه زردشتی])؛
خلاصه دستور زبان سغدی (متون بودایی، مانوی و مسیحی، کتیبهها و غیره)؛
راهنمای زبانشناسی و متنشناسی ایرانی، با مقدمهای بر مطالعه زبانهای هندواروپایی و ضمیمهای بر زبانهای جهان؛
راهنمای زبان فارسی باستان (دستور زبان، متون و واژهنامه) و کتابهای دیگر.
این کتب درسی کمبودهای محتوایی مهمی را که در این شاخه تحصیلی وجود داشت برطرف نمود و نیاز مبرم دانشجویان به منابع آموزشی را برای آغاز تحصیل و پیشرفت در این رشته به طور کامل پوشش داد.
شایان ذکر است که برخی دیگر از این کتب توسط نشر گوتنر در سال ۲۰۲۰ به چاپ رسیدند:
کتیبهشناسی هخامنشی، فارسی باستان: دستور زبان، متون و واژهنامه.
کتیبهشناسی اشکانی و ساسانی، پارتی و فارسی میانه: دستور زبان، متون و واژهنامه.
زبانهای ایرانی: کتاب راهنمای زبانشناسی و متنشناسی ایران.
ترجمه کامل او از اوستا نیز با مقدمهای مفصل در سال ۲۰۱۶ توسط انتشارات سرف منتشر شد.
کنجکاوی علمی پیر لکوک او را به سمت زبانهای امروزی ایرانی و بهویژه به سمت شاهکار فردوسی سوق داد. در سالهای اخیر، او به صورت خستگیناپذیر این شاهکار را خوانده و ترجمه کرده است تا بتواند آن را در قالب شعر آزاد و موزون در دسترس غیر فارسیزبانان قرار دهد. صبر و ارادهای که او در این کار از خود نشان داده است بیانگر این است که به آن به مانند پیشهای مقدس مینگرد. همانطور که خود میگوید: «من آنقدر در فردوسی غرق شدهام که انگار یک زندگی بندیکتی[۱] را میگذرانم، البته بدبختانه بدون حضور بندیکتین[۲]. بهتر این است که ذهن و روحمان را روشن نگاه داریم.» زحمات بیپایان او در این زمینه با انتشار کتاب در سال ۲۰۱۹ به ثمر نشست: شاهنامه کتاب شاهان، منقوش به مینیاتورهای خارقالعاده.
لکوک علاوه بر تدریس، در زمینه نشر نیز بسیار فعال است و تا همین اواخر ابتدا به عنوان ویراستار همکار و سپس در مقام ویراستار مجموعه اکتا ایرانیکا فعالیت مینمود. همه ایرانشناسان بعدی یا دنبالهرو او بودهاند و یا از آثارش بهره جستهاند. همچنین ناگفته نماند که او بهجز شخصیت علمی پربارش، مردی دوستداشتنی، بسیار نیکسیرت، دلسوز، خوشبرخورد و خوشاخلاق است.
[۱] بندیکت: از قدیسان مسیحی (۴۸۰-۵۴۷م). – م.
[۲] بندیکتین: نوعی مشروب الکلی گیاهی که در فرانسه تولید میشود. در اینجا تشابه دو واژه بندیکتی و بندیکتین با دو معنای کاملا متفاوت نوعی طنز ایجاد کرده است. – م.
لینک کوتاه: