۲۰ شهریور ۱۴۰۳ | متفرقه

بیستم شهریورماه زادروز دکتر جلال خالقی مطلق، عضو هیئت گزینش کتاب و جایزه بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار

زال و رودابه

داستان زال و رودابه یکی از زیباترین سرود‏ه‌‏های فارسی است. داستان با بیانی روان و ساده که در این نوع حکایات قابل‌توجه است، با سرعت چشمگیری پیش می‏‌رود. در ابتدا ساختار داستان مانند یک درام است. همه تضادهای لازم موجود است: دو دین متفاوت، دو نژاد متفاوت و دشمنی دیرینه میان پدران دو دلداده و نیز دو دنیای کاملا متفاوت، یکی فریدونی و دیگری ضحاکی. ولی اینکه کار به درام نمی‌کشد، ازاین‌روست که کسانی که در داستان شرکت دارند تضادها را عمیق‌تر نمی‌کنند، بلکه از سر راه برمی‏‌دارند. نه تنها اینکه با وصلت زال و رودابه رستمِ پهلوان زاده گردد، بلکه همه آن‌هایی که با نوعی سدّ راه این ازدواج بودند، در پایان مهربان‌تر و انسان‌دوستانه‌تر از آن هستند که مانع آن بشوند. منوچهر، سام، مهراب، سیندخت و نیز تقدیر و سرنوشت، همگی نشان‌دهنده تفاهم و مدارا هستند، اگرچه در آغاز طور دیگری می‏‌نماید. مدارا و تفاهم نوای اصلی این داستان است. تبار رودابه از جانب پدری در پنج نسل به ضحاک می‏‌رسد. رودابه در اصل به جهان اهریمنی تعلق داشت و یک پری بود. ولی در روایت شاهنامه به هیچ ‌عنوان نمی‏‌توان او را جادوزن نامید. او انسانی است که به همراه مادرش از تأثیرگذارترین زنان شاهنامه هستند. سیندخت زنی است بسیار شجاع و بااراده و درعین‌حال مادری مهربان که می‏‌داند در هر شرایطی چگونه عمل کند. رودابه زنی است با اراده قوی و اعتماد به نفس که می‌داند چگونه به مراد خود رسد. درعین‌حال او جزو زیباترین زنان شاهنامه نیز هست.

[زن در شاهنامه، دکتر جلال خالقی مطلق، برگردان از آلمانی: مریم رضایی، تهران: انتشارات دکتر محمود افشار، چاپ دوم ۱۴۰۳، ص ۷۱-۷۲]


لینک کوتاه:

مشترک خبرنامه بنیاد افشار شوید تا از اخبار و رویدادهای جدید و برنامه های آتی بنیاد مطلع گردید.

با ما تماس بگیرید.