اللهیار صالح (۱۳۶۰-۱۲۷۶)
عضو فقید شورای تولیت
بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار
وزیر، سفیر، نمایندۀ مجلس شورای ملی و از رهبران جبهۀ ملی ایران
در ۲۷ اردیبهشت ۱۲۷۶ در آران و بیدگل به دنیا آمد. پدرش میرزا حسن‌خان مبصرالممالک نایب‌الحکومۀ آران، بیدگل و نوش آباد بود. پس از اتمام تحصیلات مقدماتی برای ادامۀ تحصیل به کالج آمریکایی‌ها (دبیرستان البرز) رفت. مدتی در سفارت آمریکا سمت منشی‌گری و مترجمی داشت. سپس به درخواست علی‌اکبر داور ابتدا به وزارت عدلیه و سپس به وزارت مالیه منتقل شد. او در این دو وزارت‌خانه به چندین سمت مهم منصوب شد. او نمایندگی ایران را در چندین شورای بین‌المللی بر عهده داشت و به معاونت وزارت مالیه نیز رسید و تا سال ۱۳۱۹ در این سمت باقی بود.
صالح در کابینه‌های قوام‌السلطنه و علی سهیلی به وزارت دارایی منصوب شد و در کابینۀ دوم ساعد و کابینۀ ابراهیم حکیمی سمت وزارت دادگستری را عهده‌دار بود. او در سال ۱۳۲۳ به عضویت هیئت انجمن مؤسسان انجمن آثار ملی درآمد.
صالح در سال ۱۳۲۸ به جبهۀ ملی پیوست و در انتخابات مجلس شانزدهم و بیستم از طرف مردم کاشان به نمایندگی انتخاب گردید و از جمله یاران و همکاران نزدیک مصدق شد. او در سال ۱۳۳۰ در کابینۀ دکتر مصدق وزیر کشور شد و در شهریور ۱۳۳۱ از طرف مصدق به عنوان سفیر به آمریکا رفت.
صالح بعد از کودتای ۲۸ مرداد چند سالی در انزوا بود، تا اینکه در دورۀ بیستم مجلس شورای ملی در سال ۱۳۳۹ با عضویت در «جبهه ملی دوم» از طرف مردم کاشان به نمایندگی انتخاب شد. البته پس از انحلال مجلس در ۱۳۴۰ همراه با چند تن از سران جبهه ملی به زندان افتاد.
صالح در اردیبهشت ۱۳۴۳ به دلیل اختلاف با نظرات دکتر مصدق استعفا کرد و از این تاریخ به بعد از فعالیت‌های سیاسی کناره‌گیری نمود.
او به شعر و ادب و فرهنگ ایرانی عشق می‌ورزید و مقالاتی را در مجلۀ آینده به چاپ رسانید. سوابق او در ایران‌دوستی و خدمت به فرهنگ و ادب ایرانی سبب شد تا از سوی دکتر محمود افشار به عضویت شورای تولیت بنیاد دکتر محمود افشار درآید. او از ۱۳۳۷/۱۰/۹ تا ۱۳۶۰/۱/۱۲ عضو شورای تولیت بود و در ۱۳۴۳/۲/۲۸ دکتر مهدی آذر را به‌جانشینی خود در شورای تولیت معرفی کرد. صالح در ۱۲ فروردین ماه سال ۱۳۶۰ درگذشت.
